Zadanie 1.01
Zadanie 1.01
Podstawy teoretyczne badań skuteczności regulacji jawności i jej ograniczenia
Koordynator: prof. zw. dr hab. Zbigniew Kmieciak
Obecny stan wiedzy na temat ograniczeń jawności jest niezadowalający. Dominują opracowania ogólne, skoncentrowane na prawie dostępu do informacji publicznej. Tajemnic dotyczą głównie krótkie, częściowo już zdezaktualizowane prace przeglądowe albo odnoszące sie tylko do jednej tajemnicy, w których znaleźć można postulaty zmiany jej regulacji abstrahujące od otoczenia prawnego. Brakuje m.in. publikacji odnoszących się do technologicznych uwarunkowań ochrony tajemnic (np. przetwarzania w "chmurach" cyfrowych). Wystepuje też chaos pojęciowy m.in. w rozumieniu relacji pojęcia informacji i informacji publicznej do jawności i tajemnic. Powoduje on konflikty i negatywne oceny społeczne poziomu transparentności działania władz publicznych.
Dla szybkiego przezwyciężenia głównych problemów zadanie zakłada przeprowadzenie analizy występujących w literaturze ujęć.
|
Zadanie 1.02
Zadanie 1.02
Podstawy aksjologiczne jawności i ograniczeń jawności - jawność i ograniczenia jawności w demokratycznym państwie prawnym
Koordynator: prof. n. dr hab. Zbigniew Cieślak
Pojęcie jawności jest pojeciem konstytucyjnym, które pojawia się w innych kontekstach niż prawo do informacji. Na antonimie "niejawne" opiera się natomiast zasadnicza część ochrony interesu publicznego. Celem zadania 1.02 jest systematyzacja ustawowych ograniczeń jawności według uzgodnionych kryteriów - w tym wartości chronionych i celów zarówno konstytucyjnych, jak i traktatowych.
|
Zadanie 1.03
Zadanie 1.03
Analiza polskiej regulacji ograniczeń jawności oraz powiązanych z nimi aktów prawa europejskiego i międzynarodowego
Koordynator: dr inż. Agnieszka Gryszczyńska
Ustalenie zakresu poszczególnych tajemnic jest istotnie praktyczne dla wszystkich podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznych. Art. 5 ust. 1 u.d.i.p. jednoznacznie wskazuje, że ograniczenia dostępu do informacji publicznej i jej ponownego wykorzystania mogą wynikać również z przepisów o ochronie informacji niejawnych oraz przepisów o ochronie innych tajemnic ustawow chronionych. Przepisy wprowadzające różnego rodzaju ograniczenia są bardzo liczne, ale nieskatalogowane co sprawia, że często prawo dostępu do informacji publicznej jest kwestionowane. Brak jest także całościowych, aktualnych opracowań, które wskazałyby syntetyczne ujęcie tajemnic ustawowo chronionych z podaniem podstawy prawnej, przedmiotu ochrony oraz zakresu wyłączeń.
W ramach zadania 1.03 weryfikacji podlega hipoteza o nadmiarowości regulacji ograniczeń jawności oraz niespójności przepisów prawnych odnoszących się do ograniczeń jawności.
|
Zadanie 1.04
Zadanie 1.04
Opracowanie klasyfikacji publicznoprawnych ograniczeń jawności i problemów stosowania prawa z uwzględnieniem orzecznictwa sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego
Koordynator: prof. n. dr hab. Małogrzata Jaśkowska
Teoretyczna analiza, przeprowadzona w ramach zadania 1.03, zostanie pogłębiona o aspekt praktyczny - orzecznictwo sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego. Podjęta ocena uwarunkowań regulacji, diagnoza problemów stosowania prawa w wybranych obszarach prawnych, ocena pozaprawnych uwarunkowań jawności i jej ograniczeń o charakterze społecznym, ekonomicznym, technicznym i organizacyjnym stanowi podstawę dokonania przeglądu postlegislacyjnego aktów prawnych normujących ograniczenia jawności w polskim porządku prawnym.
|
Zadanie 1.05
Zadanie 1.05
Opracowanie klasyfikacji prywatnoprawnych ograniczeń jawności i problemów stosowania prawa z uwzględnieniem orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego
Koordynator: dr inż. Maciej Kiedrowicz
Jedną z podstawowych zasad prawa prywatnego jest zasada autonomii woli stron, a jej przejawem jest zasada swobody umów. Jak pokazują przykłady (ACTA, organizacja w Polsce i na Ukrainie UEFA Euro 2012) umowa może stać się instrumentem władzy w rękach koncernów, organizacji lub grup inetresów. Poprzez umowę, którą państwo zawiera "ponad głowami obywateli", rezygnuje z części swojego władztwa. W rezultacie określona grupa inetersów decyduje o prawach i wolnościach do tej pory gwarantowanych przez państwo. Ponieważ państwo przekazuje grupom interesów określone dziedziny we władanie umową, grupy te, jak w przypadku ACTA, podejmują decyzje o dostępie do wiedzy, kultury, nowoczesnych technologii i ochronie prywatności.
Zagadnienie prywatnoprawnych ograniczeń jawności, a zwłaszcza kierunek, w jakim w osttnich latach zmienia się instytucja umowy i w jaki sposób jest ona wykorzystywana stanowi część działań podejmowanych w ramach zadania 1.05.
|
Zadanie 1.06
Zadanie 1.06
Analiza pozycji prawnej organów administracji, organów kontroli państwowej i ochrony prawnej w sprawach jawności i jej ograniczeń oraz ich kompetencji wobec podmiotów publicznych i niepublicznych, a także zasad współdziałania na tle porównawczym
Koordynator: prof. zw. dr hab. Czesław Martysz
Analiza pozycji prawnej organów administracji, organów kontroli państwowej i ochrony prawnej w sprawie jawności i jej ograniczeń oraz ich kompetencji wobec podmiotów publicznych i niepublicznych, a także zasad współdziałania na tle porównawczym zostały włączone do realizacji w ramach zadania 1.06. Również pojemność kompetencyjna poszczególnych podmiotów administrujących, która wiąże się z racjonalizacją działania administracji publicznej oraz ewentualnymi wnioskami związanymi z poprawą efektywności działania administracji publicznej, zbadana w zadaniu 1.06, będzie prowadziła do realizacji celów zakładanego projektu.
|
Zadanie 1.07
Zadanie 1.07
Analiza pozycji prawnej sądów w sprawach jawności i jej ograniczeń oraz ich kompetencji wobec podmiotów publicznych i niepublicznych, a także zasad współdziałania na tle porównawczym
Koordynator: dr Sylwia Kotecka
Nowe problemy prawne dotyczące zagadanienia jawności tzw. informacji sądowej pojawiające się w związku z postępującą informatyzacją postępowania sądowego wymagają szczegółowej analizy. Niektóre sądy uruchomiły Portale Informacyjne (np. Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Sąd apelacyjny we Wrocławiu), a w ostatnich miesiącach wszystkie sądy apelacyjne udostępniły w internecie Portale Orzeczeń. Praktyczne problemy związane z dostępem na odległość do tzw. informacji sądowej, czyli informacji o stanie sprawy rozpatrywanej przez sąd, pojawiają się zwłaszcza w przypadku Portali Informacyjnych.
Diagnoza problemów związanych ze stosowaniem prawa w zakresie tajemnic i innych ograniczeń jawności opiera się przede wszytskim na analizie przepisów o postępowaniu przed sądami powszechnymi, ale także wielu ustaw szczególnych np. ustawy o adwokaturze.
|
Zadanie 1.08
Zadanie 1.08
Weryfikacja regulacji jawności i ograniczeń jawności publicznych zasobów informacyjnych. Racjonalne wykorzystanie interoperacyjności elektronicznych rejestrów publicznych i zbiorów pozarejestrowych, informacji o prawie i dostępu do akt
Koordynator: dr Agnieszka Piskorz-Ryń
Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie jest podstawowym aktem prawnym, który reguluje zasady dostępu do informacji wytworzonych przez podmioty publiczne lub odnoszonych do podmiotów, lecz znajduje zastosowanie wówczas, gdy nie ma przepisu szczególnego określającego odmienne zasady dostępu. Ustalenie obowiązujących zasad dostępu stanowi problem nie tylko dla zainteresowanych pozyskaniem informacji, ale również dla podmiotów zobowiązanych do ich udostępnienia.
W ramach zadania 1.08 pogłębionej analizie zostaną poddane przepisy odnoszące sie również do udostępniania danych z rejestrów publicznych (sądowych i administracyjnych) oraz zasobów nierejestrowych (informacja prawna, statystyka, archiwa, zasób geodezyjny i kartograficzny), a także dostępu do akt spraw administracyjnych.
|
Zadanie 1.09
Zadanie 1.09
Analiza i ocena modelu regulacji prawnej przetwarzania danych w obszarze monitorowania, wykrywania i zapobiegania przestępstwom oraz opracowanie koncepcji zmian zgodnych z zasadą demokratycznego państwa prawnego
Koordynator: prof. n. dr hab. Jarosław Majewski
Pojawianie się nowych rozwiązań technicznych stanowi silną pokusę dla organów kontroli społecznej do korzystania w jak najszerszym zakresie z narzędzi ICT umożliwiających zwiększenie efektywności działań na rzecz ochrony porządku publicznego, w tym zapobiegania i ścigania przestępstw. Nowoczesna inwigilacja może być całkowicie niewidoczna dla obywateli, co powoduje dodatkowe zagrożenia i potęguje konflikt wartości społecznych związany z ingerencją podmiotów o uprawnieniach władczych w sferę praw i wolności obywatelskich.
Zadanie realizowane jest poprzez analizę legislacji, orzecznictwa i piśmiennictwa oraz inicjatyw w zakresie obowiązujących i projektowanych instrumentów prawnych dotyczących ochrony informacji niejawnych, ochrony danych osobowych i dostępu do informacji publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. ustaw policyjnych i związanych z nimi aktów prawa administracyjnego kształtujących zakres uprawnień i obowiązków organów państwowych powołanych do rozpatrywania, wykrywania i ścigania przestępstw.
|
Zadanie 1.10
Zadanie 1.10
Ocena aktualnej polskiej regulacji prawnej jawności i jej ograniczeń na tle standardów europejskich oraz analizy porównawczej z innymi systemami prawnymi. Rekomendacje dla władz publicznych
Koordynator: prof. zw. dr hab. Cezary Mik
Międzynarodowe standardy normatywne, prawo Unii Europejskiej, prawo polskie (Konstytucja, ustawy, rozporządzenia) oraz prawa wybranych państw (Francja, Włochy, Wielka Brytania, RFN, USA) stanowią podstawę realizacji zadania 1.10. Podjęta w ramach tego zadania synteza, bazując na zadaniach 1.01-1.09, zostaje wzbogacona o niezbędne aktualizacje, związane z trwającym procesem legislacyjnym toczącym się w czasie trwania projektu.
|
Zadanie 1.11
Zadanie 1.11
Zwiększenie dostępu do informacji o prawie w zakresie jawności i jej ograniczeń przez wydawwnictwa prawnicze i prawnicze systemy wyszukiwawcze i ochrona własności intelektualnej
Koordynator: red. Piotr Grabarczyk
Realnie obserwowany w Polsce model udostępniania informacji prawnej nie jest jawny i bezpłatny. W chwili obecnej żadne z publicznie dostępnych, bezpłatnych źródeł poznania prawa nie gwarantuje dostepu do bieżąco aktualizowanych (ujednolicanych) wszystkich powszechnie obowiązujących aktów prawnych. Obecnie na organach państwa nie spoczywa obowiązek konsolidacji aktów prawnych. Źródłem aktualnej informacji prawnej są elektroniczne komercyjne systemy informacji prawnej.
W ramach projektu zostaną wydane publikacje książkowe oraz specjalne dodatki do Monitora Prawniczego.
|
Zadanie 1.12
Zadanie 1.12
Zwiększenie dostępu do informacji o prawie w zakresie jawności i jej ograniczeń poprzez organizację seminariów eksperckich, debat publicznych i szkoleń oraz stronę internetową
Koordynator: dr inż. Maciej Kiedrowicz
Zadanie 1.12 obejmuje organizację seminariów eksperckich oraz konferencji adresowanych do m.in. sędziów, prokuratorów, policji i służb. Zorganizowane spotkania służą wymianie poglądów i opinii teoretyków z zaproszonymi praktykami, wymiany między nimi doświadczeń i zidentyfikowania nowych wyzwań.
|
Zadanie 1.13
Zadanie 1.13
Zwiększanie dostępu do informacji o ograniczeniach jawności przez wykorzystanie BIP i innych stron WWW podmiotów publicznych
Koordynator: mgr Kamil Czaplicki
Nowe przepisy o ponownym wykorzystaniu informacji publicznej wymagają uzupełnienia i poszerzenia wiedzy w tym zakresie. Seminaria i szkolenia organizowane w ramach tego zadania mają służyć przede wszystkim podniesieniu świadomości na temat jawności i jej ograniczeń, które powinny zostać uwzględnione w prowadzeniu stron internetowych podmiotów publicznych.
|
Zadanie 2.01
Zadanie 2.01
Opracowanie projektu kodeksu dobrych praktyk w zakresie jawności i jej ograniczeń
Koordynator: prof. zw. dr hab. Jacek Gołaczyński
Kodeks będzie stanowił zbiór dobrych praktyk uwzględniający normy etyczne i zawodowe, który docelowo pozwoli na zwiąkszenie skuteczności ochrony tajemnic przez podmioty, które są obowiązane do ich przestrzegania. Kodeks ma na celu podniesienie standardów zachowań i profesjonalizację zawodową.
|
Zadanie 2.02
Zadanie 2.02
Opracowanie modelu regulacji jawności i jej ograniczeń w Polsce i zasad, które powinny być stosowane przy tworzeniu aktów prawnych w rozpatrywanym obszarze
Koordynator: dr Wojciech Rafał Wiewiórowski
Efektem prac badawczych prowadzonych w okresie realizacji projektu będzie wypracowanie, w ramach tego zadania, konkretnych założeń dotyczących zmian obejmujacych nie tylko stanowienie nowych i modyfikację już obowiązujących przepisów, ale także deregulację, ułatwienie stosowania prawa podmiotom publicznym, zmiejszenie obciążeń administracyjnych podmiotów niepublicznych oraz poprawę dostępu do informacji o prawie. Opracowany słownik (leksykon) tajemnic ułatwi stosowanie prawa, a wyniki badań jawności i jej ograniczeń będą mogły stanowić podstawę do prowadzenia dalszych prac nad regulacją jawności i jej ograniczeń.
|
Zadanie 2.03
Zadanie 2.03
Promocja modelu regulacji jawności i jej ograniczeń w demokratycznym państwie prawnym
Koordynator: red. Piotr Grabarczyk
W ramach zadania 2.03 przez Wydawnictwo C.H. Beck zostaną wydane publikacje książkowe i dodatki do czasopisma prawniczego zawierające wyniki realizacji zadań projektowych. Publikacje książkowe są nieodpłatnie przekazywane uczestnikm konferencji i szkoleń. Artykuły napisane w ramach projektu są udostępniane na stronie internetowej Wydawnictwa C.H. Beck.
|
Zadanie 2.04
Zadanie 2.04
Usprawnienie przepływu norm dotyczących ograniczeń jawności przez seminaria eksperckie, konferencje naukowe, działania edukacyjne oraz stronę internetową
Koordynator: dr inż. Maciej Kiedrowicz
Zadanie obejmie organizację seminariów eksperckich z udziałem władz publicznych oraz 2 konferencje adresowane m.in. sędziów, prokuratorów, policji i służb zapewniające zaprezentowanie wyników badań i przedstawienie korzyści ich wykorzystania w praktyce administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości. Opracowanie o charakterze poradnikowym zostanie zamieszczone na stronie internetowej projektu w zakładce Repozytorium.
|
|